KOMPAS.com - Dalam budaya Jawa, kegiatan saling memafkan di Hari Raya Idul Fitri antara anak dengan dengan orang tua disebut dengan sungkeman.
Dilansir dari laman Puro Mangkunegaran, sungkeman berasal dari kata dalam bahasa Jawa yaitu sungkem yang artinya bersimpuh atau duduk jongkok sambil mencium tangan orang yang dituakan.
Baca juga: Grebeg Syawal, Tradisi Lebaran di Keraton Yogyakarta: Sejarah, Jumlah Gunungan, dan Pelaksanaan
Sungkeman dilakukan dengan meminta maaf atas kesalahan ucapan atau tindakan dengan tujuan agar dosa dan kesalahan dapat terhapus serta mengharapkan doa kebaikan dari orang yang dituakan.
Saat melakukan sungkeman, biasanya anak akan mengungkapkan permohonan maaf kepada orang tua dengan menggunakan bahasa Jawa Krama.
Baca juga: 20 Ucapan Selamat Hari Raya Idul Fitri dalam Bahasa Jawa Ngoko dan Krama Beserta Artinya
Ucapan sungkem lebaran dalam bahasa Jawa Krama yang halus bukan hanya menunjukkan rasa hormat, namun menjadi salah satu bagian dari sikap sopan santun kepada orang tua.
Baca juga: Daftar Kosakata Bahasa Jawa Sehari-Hari, Ada Bahasa Ngoko dan Krama
Berikut adalah beberapa contoh ucapan sungkem lebaran dalam bahasa Jawa Krama yang dapat Anda hafalkan.
1. Kulo ngaturaken sugeng riyadi lan nyuwun pangapunten dhumateng sedoyo kelepatanipun lan klenta klentinipun kulo.
2. Ngaturaken sugeng riyadi, Taqabbalallahu Minna Wa Minkum Taqobbal Ya Karim, Kullu Amin Wa Antum Bikhoir. Mugi gusti Allah tansah paring hidayah, maghfiroh soho barokah dumateng kito sedoyo.
3. Ngaturaken sugeng riyadi, Pak/Bu. Sepinten kalepatan kula ingkang mboten angsal idining sarak, dalem nyuwun pangapunten. Mugi ing dinten riyaya punika gusti Allah SWT kersa maringi pangapunten dumateng kelepatan kito sedoyo.
4. Bapak/ibu, Kawulo badhe ngaturaken sugeng riyadi ugi nyuwun pangapunten bilih wonten kelepatan. Mugi-mugi gusti Allah ingkang maha agung tansah paring hidayah, maghfiroh lan barokah dumateng kito sadoyo.
5. Ngaturaken sembah pangabekti kawula. Bilih wonten klenta-klentunipun atur kulo saklimah, tuwin lampah kulo satindak ingkah kulo jarang lan mboten ndadosaken sarjuning panggalih, kulo nyuwun agenging samudro pangaksami.
6. Sugeng riyadi, sedoyo kalepatan dumateng panjenengan, ingkang sengojo lan mboten disengojo, kula nyuwun agenging samudro pangaksami.
7. Kulo mriki sowan dateng ngarsanipun bapak/ibu/mbah kangge ngaturaken sugeng riyadi lan nyuwun pangapunten seagengipun samodra pangaksami dhateng sedaya klenta klentunipun lampah kulo tumindak lan anggene kulo matur ingkang kulo jarag nopo dene mboten dipunjareg.
Ugi ing dinten riyaya meniko mugi-mugi gusti Allah SWT kersa maringi pangapunten dumateng kelepatan kito sedoyo.
8. Kulo sowan wonten ing ngarsanipun Bapak/Ibu kangge nyaos sembah pangabekti. Mbok bilih wonten klenta-klentunipun atur kulo saklimah, tuwin lampah kulo satindak ingkah kulo jarang lan mboten ndadosaken sarjuning panggalih. Mugi Bapak/Ibu kerso maringi agunging samudro pangaksami. Kulo suwun kaleburna ing dinten riyadi puniko lan ingkang putra nyuwun berkah soho pangestu.
9. Kulo ngaturaken sembah ngabekti dhateng panjenengan, ugi nyuwun pangapunten ing sadeleme manah dumateng sedaya agengipun kelepatanipun tindak tanduk ingkang katingal menapa mboten katingal. Mugi mugi Allah nglebur dosa kulo lan panjenengan ing dinten riyaya meniko.